در فرهنگ ایرانیان سیزدهمین روز از ماه فروردین، سیزده بِدَ‌ر، جشن بدرقه نوروز یا روز طبیعت نامگذاری شده است سیزده به در یکی از آیین های باستانی و از مهم ترین سنن و رسوم رایج و مشترک در میان اقوام ایرانی است این روز از تعطیلات رسمی در ایران به شمار می‌رود.
ایرانیان از گذشته تاکنون همه ساله با آغاز سال نو و فصل بهار، پس از گذراندن دوازده روز از تعطیلات نوروزی، در این روز با بیرون رفتن از خانه به دامان طبیعت، مراسم سیزده به در را با شیوه ها، آداب و رسوم متفاوت و گسترده ای برگزار می کنند. پس از این روز، تعطیلات نوروزی به پایان رسیده و مردم دوباره به زندگی عادی بازمی گردند و کار و فعالیت خویش را در سال جدید از سرمی گیرند.
علل فراوانی در چرایی و چگونگی پیدایش مراسم سیزده به در وجود دارد در فرهنگ اساطیری ایرانیان باستان و بسیاری از ملل، عدد سیزده نحس بوده و معتقد بودند که در این روز اتفاقات ناگواری رخ می دهد، به این ترتیب در روز سیزده فروردین، حتی برای زمانی کوتاه از خانه های خود خارج شده و در طبیعت به جشن و شادی می پرداختند تا خود را از بلایا حفظ کرده و نحسي این روز در طبيعت به در شود. امروزه ديگر نحسي عدد سيزده مورد پذيرش همگان قرار ندارد به عقیده گروهی دیگر، روز سيزده هر‌ماه در جدول سي روزه ايران باستان به فرشته تير يا تيشتر (ستاره ی باران) مربوط است که روز بسيار خجسته و مباركي بوده است.
بنا بر فرهنگ مردم هر منطقه، مناسکی چون بازی، ورزش، مسابقات محلی، پوشیدن لباس های سنتی، موسیقی، رقص های محلی و گروهی، خوردن کاهو سکنجبین، طبخ غذاهای محلی و انواع آش ها و دیگر رسوم رایج در بین اقوام ایرانی در روز سیزده به دربرگزار می شود.
بخشی دیگر از آیین های سیزده به در ریشه در باورها و فرهنگ اساطیری دارد که به نوعی با تقدیر و سرنوشت مردم در ارتباط بوده است. «فال گوش ایستادن» یکی از رسوم قدیمی است که با روشی نمادین و به طور پنهانی به حرف دیگران گوش می دادند تا جواب نیت خود را از میان حرف های آنان بگیرند. فال گیری (به ویژه فال کوزه)، رسم طنزآمیز «دروغ روز سیزده» که به گفتن دروغی در این روز مبادرت می کردند، سبزه یا علف گره زدن با هدف بخت گشایی دختران و پسران جوان و هم چنین به نیت باز شدن گره مشکلات و برآورده شدن آرزوهای همه ی افراد، به آب دادن یا به قولی دور انداختن سبزه هایی كه چند روز اول سال نو بر سر سفره ی هفت سين قرار می دهند به نشانه ی دور انداختن پلیدی ها و مریضی ها از خود و غیره بخشی از رسوم رایج مردم ایران در این روز به شمار می رود. امروزه نحوه ی اجرای سیزده به در، مانند بسیاری دیگر از آیین های ایرانی، از شیوه ی اصیل و باستانی خود دور شده است.
انتهای پیام/