سازمان جهانی جهانگردی از سال ۲۰۲۱ موضوعی را تحت عنوان معرفی بهترین روستاهای جهانی گردشگری مطرح کرد و در سال جاری، ۸ روستای ایران به‌عنوان کاندیدا انتخاب شدند و در نهایت روستای کندوان در فهرست دهکده‌های جهانی سازمان جهانی گردشگری جای گرفت؛ در این گزارش معرفی ۸ روستای نامزدشده را خواهیم داشت.
به گزارش پایگاه خبری طبیعت گردشگران، سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO) از سال ۲۰۲۱ موضوعی را تحت عنوان معرفی بهترین روستاهای جهانی گردشگری مطرح و هدف از این اقدام را پیشبرد نقش گردشگری در حفاظت از روستاها مطرح کرد؛ این سازمان شاخص‌های کلانی مانند دارا بودن منابع و جاذبه‌ها، مرمت و حفاظت از منابع، پایداری اجتماعی، پایداری زیست‌محیطی، زنجیره ارزش گردشگری، اولویت و حکمرانی دولت، زیرساخت و ارتباطات و ایمنی و امنیت را برای ارزیابی روستاهای کاندید تعیین کرد که این شاخص‌ها به حدود ۴۰ زیرشاخص تقسیم شده و دربرگیرنده اطلاعات جامعی از روستاها بود.
از مزایای انتخاب شدن یک روستا به عنوان روستای جهانی می‌توان به معرفی در سطح بین‌المللی به عنوان نمونه‌ای برجسته از یک مقصد گردشگری روستایی، ارائه گواهی امضا شده توسط دبیرکل سازمان جهانی گردشگری، دارا شدن فضایی برای تبادل تجربیات و آموزش، امکان شرکت در رویدادهای مرتبط با توسعه روستایی و گردشگری و در نهایت معرفی کشور صاحب روستا در ابعاد و زوایای مختلف گردشگری اشاره کرد.
به همین منظور و در سال جاری نیز از بین کل روستاهای کشور ۱۳۰ روستا وارد مرحله اولیه انتخاب به‌عنوان روستای جهانی شدند و سپس بر اساس شاخص‌های سازمان جهانی این تعداد به ۳۰ روستا تقلیل داده شد؛ در نهایت بر اساس ظرفیت اعلام شده برای هر کشور، ۸ روستا به عنوان کاندیدای نهایی ایران انتخاب شد که از ایران روستاهای کندوان در آذربایجان شرقی، میمند در استان کرمان، سهیلی در استان هرمزگان، قاسم‌آباد در استان گیلان، کندلوس در استان مازندران، ابیانه در استان اصفهان، پالنگان در استان کردستان و بیشه در استان لرستان به‌عنوان نمایندگان جمهوری ایران در این رقابت جهانی شرکت کردند و در نهایت و روز پنجشنبه، بیست‌وهفتم مهرماه روستای کندوان در رقابت با بیش از ۲۰۰ روستا از کشورهای مختلف در فهرست دهکده‌های جهانی سازمان جهانی گردشگری جای گرفت؛ در ادامه مروری بر ۸ روستای کاندیدا خواهیم داشت:
روستای کندوان
روستای کندوان با پیشینه تاریخی سه هزار ساله در شهرستان اسکو واقع و در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوه‌های سهند ایجاد شده است یعنی توده‌ها و گدازه‌های مذاب آتشفشانی، به وسیله باد، برف و باران در طی هزاران سال متمادی شکل گرفته است.
معماری بومی روستای کندوان معماری صخره‌ای است و به سبب همین ویژگی معماری صخره‌ای و بافت مخصوص، پانزدهم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۸۵۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است؛ معماری روستای کندوان و جاری بودن زندگی مردم در قالب بافت قدیمی آن یک استثنا در دنیا به حساب می‌آید، چرا که دیگر در کاپادوکیه ترکیه و داکوتا آمریکا (هر دو دارای معماری صخره‌ای هستند) کسی زندگی نمی‌کند، در حقیقت آنچه به کندوان هویت باستانی و تاریخی داده است، وجود ۱۱۷ خانواده و منزل مسکونی درون توده‌های مخروطی و هرمی شکل است.
وجه تسمیه کندوان نیز به خاطر خانه‌های کندویی شکلی است که در دل این صخره‌های مخروطی قرار گرفته‌اند و اجزای خانه‌ها شامل تنور، اتاق‌ها، صندوق خانه و آشپزخانه بوده و قطر دیوارها بین ۲ تا ۳ متر است.
روستای ابیانه
ابیانه یکی از روستاهای خاص و دیدنی نطنز در استان اصفهان است که نه تنها بین گردشگران داخلی، بلکه بین گردشگران خارجی نیز طرفدار دارد و اغلب سوژه عکاسی آن‌ها می‌شود، از طرفی از معدود روستاهای ایران است که مردم بومی آن همچنان پوشش سنتی خود را بر تن و حفظ کرده‌اند.
این روستا در دامنه کوه کرکس قرار گرفته و در ۴۰ کیلومتری شمال غرب نطنز و ۷۰ کیلومتری جنوب کاشان در استان اصفهان، همچون نگینی می‌درخشد.
بافت روستا، فرم سازه‌ها و نوع مصالح به‌کاررفته در آن‌ها پلکانی است که با بافتی متراکم و بناهای متصل به هم شده است، سازه‌ها و بازشوها نیز رو به دره و پشت به کوهپایه ساخته شده است، ضمن اینکه معابر اصلی روستای ابیانه در راستای خط تراز زمین قرار دارند و معابر فرعی در راستای شیب زمین طراحی شده‌اند.
قدمت روستای تاریخی ابیانه به درستی مشخص نیست؛ هرچند قدمت آن را ۱۵۰۰ سال تخمین می‌زنند که از این نظر یکی از کهن‌ترین مناطق مسکونی در حاشیه دشت کویر ایران به حساب می‌آید؛ بافت قدیمی روستا نیز در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی قرار گرفت.
روستای میمند
روستا میمند یکی از نقاط دیدنی کرمان است که در ۳۸ کیلومتری شمال شرق شهر بابک کرمان قرار گرفته است؛ میمند یک روستای صخره‌ای و دستکند است، یعنی تمام ساختار آن به دست انسان‌ها در دل کوه و صخره کنده‌کاری شده است.
این روستا با وسعت ۴۲۰ کیلومتر، یکی از مهم‌ترین اماکن دیدنی کرمان است که با معماری عجیب و قدمت چند هزار ساله خود گردشگران ایرانی و خارجی زیادی را جذب می‌کند؛ این روستا در سال ۱۳۸۰ هجری شمسی با نام دهکده صخره‌ای میمند در لیست آثار ملی و در سال ۱۳۹۴ هجری شمسی با نام چشم‌انداز فرهنگی میمند در میراث جهانی یونسکو جای گرفت.
این روستا یکی از آثار به‌جا مانده از دوره مادها و آریایی است که در آن دوران مذهب مهرپرستی در حوالی کرمان رواج داشته است و کوه یا صخره به عنوان محل تولد، سکونت و عبادت میترا، یکی از عناصر مقدس محسوب می‌شد.
عده‌ای نام میمند را برگرفته از مفاهیمی مانند میمنت و مبارکی می‌دانند، در حالت دیگر نیز برخی واژه (می) را تغییریافته کلمه بگ یا مغ می‌دانند؛ مغ در فارسی باستان و اوستا بیانگر مفاهیمی مانند خدا، بزرگ است، (مند) نیز معنی هنرمند و دانشمند می‌دهد.
روستای سهیلی
روستای سهیلی از توابع بخش حرای جزیره قشم با ۵۵۰ خانوار و دو هزار و ۲۳۶ نفر جمعیت، در ۶۰ کیلومتری شهر قشم و ۱۰ کیلومتری فرودگاه بین‌المللی قشم واقع شده است؛ این روستا دارای ظرفیت‌های گسترده‌ای در حوزه گردشگری است که باعث شده است به نمادی از مهاجرت معکوس به دلیل ظرفیت بالای اشتغال، در جنوبی‌ترین جزیره ایران، تبدیل شود.
پتانسیل ارزشمندی به نام جنگل‌های حرا که در لیست عجایب هفت‌گانه قشم قرار گرفته و به طلای سبز قشم معروف است، زیستگاه درختانی است که در آب ریشه دارند؛ این جنگل‌ها که به عنوان بخشی از ژئوسایت‌های ژئوپارک جهانی قشم تحت پوشش شبکه جهانی یونسکو هستند، یکی از جذاب‌ترین دلایل انتخاب جزیره قشم توسط گردشگران داخلی و خارجی به عنوان یک مقصد گردشگری به‌شمار می‌آیند.
از نکات قابل توجه در این روستا آن است که ۲۴۰ تن از جوانان سهیلی با صید میگو، ماهی‌های هوور، گاریز و شیر برای خانواده خود نان‌آوری می‌کنند و ۱۳۰ جوان دیگر به کار تردد گردشگران از بین آبراهه‌های این جنگل مسحورکننده، مشغولند، همچنین اسکله تفریحی-گردشگری سهیلی با ۳۰ غرفه صنایع دستی و ایجاد اشتغال برای بین ۸۰ تا ۹۰ نفر شامل زن و مرد در کنار هم نیز فضایی برای توسعه گردشگری و اشتغال برای جوانان بومی فراهم ساخته است که هنرهای دست سه کارگاه صنایع دستی این روستا را به بازدیدکنندگان عرضه می‌کند.
روستای قاسم‌آباد
قاسم آباد یکی از روستاهای اصیل ایران، واقع در شرق گیلان و از توابع شهرستان رودسر است که آن را با لباس و دامن اهالی، صنایع دستی و طبیعت بکرش می‌شناسند؛ روستایی که از خودروهای مستعمل خارجی برای کوه.پیمایی استفاده می‌کنند.
از مهم‌ترین آثار باستانی قاسم آباد علیا، قلعه بندبن است که از چشم انداز بسیار زیبا و منحصربه‌فردی برخوردار است و بهمن‌ماه سال ۱۳۹۸ نیز به همراه سه شهر دیگر ایران در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی، به‌عنوان روستای جهانی چادرشب‌بافی در این فهرست جای گرفت.
روستای کندلوس
کندلوس از روستاهای استان مازندران است که با آب‌وهوای خوش و طبیعت فوق‌العاده خود، سالانه هزاران نفر از مردم را راهی شمال کشور می‌کند؛ این روستا در دامنه رشته‌کوه‌های البرز جا خوش کرده است و با قدمت چندهزار ساله خود، یکی از مهم‌ترین روستاهای کشور نیز محسوب می‌شود، به بیان دیگر، در این دهکده به راحتی می‌توان رد پای تمدن قبل از میلاد مسیح، تمدن ایران پیش از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را پیدا کرد.
محیط بسیار تمیز و خانه‌های قدیمی با طراحی سنتی، نخستین چیزی است که توجهات را در ورود به این روستا جلب می‌کند؛ در گوشه و کنار روستا سطل‌های زباله متعددی قرار داده شده تا فکر ریختن زباله روی زمین به فکر هیچ‌کس خطور نکند، از طرفی مردم می‌گویند این روستا هیچ‌وقت دزد نداشته و حتی گذرگاه رستم نیز بوده است.
بسیاری از افراد، کندلوس را با مردم خون‌گرم و مهم‌نوازش می‌شناسند که شغل اصلی آن‌ها کشاورزی و دامداری است، هرچند، برخی افراد نیز به صورت تخصصی در زمینه تولید و پرورش گیاهان دارویی فعالیت دارند.
روستای پالنگان
پالنگان یکی از روستاهای دهستان ژاورود و از توابع شهرستان کامیاران در استان کردستان است که در مرز استان‌های کردستان و کرمانشاه و در ابتدای منطقه اورامان قرار دارد؛ فاصله کامیاران تا سنندج ۷۰ کیلومتر است و فاصله پالنگان تا کامیاران ۵۷ کیلومتر.
پالنگان، روستایی سنگی و قدیمی در استان کردستان است که به دلیل زیبایی‌های طبیعی به بهشت گمشده معروف شده است، همچنین گفته می‌شود قدمت روستای تاریخی پالنگان به قبل از اسلام می‌رسد.
لازم به ذکر است تاریخ این روستا به دوره مادها و پادشاهی هوخشتره بازمی‌گردد و گفته می‌شود محبوبیت آن به دوره سامانیان برمی‌گردد؛ همچنین از آن جا که در کوه‌های این منطقه پلنگ زندگی می‌کرده است، این نام را برای روستا انتخاب کردند.
معماری این روستا به شکل پلکانی است و در طول تاریخ چندین بار به دلایل مختلف ویران و مجدد بازسازی شده است.
روستای بیشه
در استان لرستان آبشارهای زیادی وجود دارند که از لحاظ زیبایی بی‌نظیر هستند؛ به همین دلیل این استان به سرزمین و عروس آبشارهای ایران معروف شده است.
روستای بیشه بر اساس تقسیمات کشوری یکی از آبشارهای شهرستان خرم‌آباد محسوب می‌شود که در بیست‌وهفتم اسفندماه سال ۱۳۸۷ به عنوان چهل‌وهشتمین اثر ملی در فهرست میراث قرار گرفت.
