«گبه‌بافی» به‌عنوان یکی از بافته‌های‌داری چهارمحال و بختیاری از نواختن تار بر پود جان و دل تولید می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری طبیعت گردشگران، «گبه» نوعی فرش و زیرانداز با پرزهای بلند است که اغلب در مناطق شهری و روستایی شهرستان‌های شهرکرد، بروجن، اردل و فارسان بافته می‌شود.
از آن‌جا که صنایع دستی بخشی از تولیدات بشری بوده که نشأت گرفته از ذوق و خلاقیت هنری، مهارت فنی، مواد اولیه طبیعی و بومی و بینش و باور انسان‌ها و متأثر از جهان پیرامون آن‌ها است، مصنوعات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری نیز با تکیه بر سابقه تاریخی، ویژگی‌های اقلیمی و طبیعی محیط زندگی، فرهنگ تولیدکننده و مصرف‌کننده ساخته و پرداخته می‌شود.
به‌همین علت این‌گونه مصنوعات را به‌عنوان کالایی فرهنگی می‌شناسند که علاوه‌بر عملکرد مادی حامل پیام فرهنگی و ویژگی‌های قومی منطقه است.
مجموع ویژگی‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری باعث شده است که این هنرصنعت‌های بومی بخشی از فعالیت‌های اقتصادی درآمد روستاها و شهرهای کشور از جمله مناطق شهری و روستایی این استان را به خود اختصاص دهد.
در چنین شرایطی لازم است حمایت از تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی به‌منظور حفظ و جذب بازارهای داخلی و خارجی یکی از عوامل استمرار تولید و در نهایت بقای هنرهای سنتی، صنایع دستی و فرهنگ کهن این منطقه است.
تکنیک بافت «گبه» به قالی‌بافی شباهت دارد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به تکنیکی بودن بافت «گبه» گفت: تکنیک بافت این فرش شبیه «قالی‌بافی» است.
علیرضا جیلان تأکید کرد: تراکم گره‌ها و پودهای به‌کار رفته در بافت «گبه» بسیار کمتر و هم‌خانواده «خِرسَک» است.
او افزود: مواد اولیه به‌کار رفته در تولید «گبه»، پشم بهاره گوسفند است که با وسایل ساده‌ای مانند «پیلی» (Piliy) و چرخ ریسندگی سنتی به‌صورت دست‌ریس آماده می‌شود.
جیلان تصریح کرد: تار و پود استفاده شده در بافت «گبه» از پشم است و هیچ‌گونه الیاف غیراصیل در آن به‌کار نمی‌رود.
او تقسیم‌بندی «گبه» از نظر بافت را شامل دو نوع «گبه ریزبافت» و «گبه دُرُشت‌بافت» دانست و یادآور شد: رَج‌شُمار گبه‌های دُرُشت‌بافت تا ۱۸ رَج و رَج‌شُمار گبه‌های ریزبافت تا ۴۵ رج می‌رسد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: به‌عبارت ساده‌تر تراکم بافت در گبه دُرُشت‌بافت کمتر و در گبه ریزبافت بیشتر است.
او ویژگی‌های دیگر «گبه» را نقوش به‌کار رفته در این محصول دانست و گفت: طرح و نقوش مورد استفاده در آن شامل طرح شکسته هندسی ساده، طرح‌های ساده الهام گرفته از طبیعت اطراف مانند خورشید، آسمان، دشت‌ها، کوه‌ها، حیوانات اهلی و وحشی است.
جیلان تأکید کرد: این نوع طرح و نقوش در بافت «گبه» باعث شده است این هنرصنعت از سایر زیراندازها متمایز شود.
او افزود: رنگ‌های مورد استفاده در «گبه» علاوه‌بر گیاهی بودن، در مقابل نور و شست‌وشو از ثبات کافی برخوردار است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: خامه به‌کار رفته در بافت «گبه» در دسترس بوده و از پیچ و تاب بیشتری برخوردار است.
او یادآور شد: به‌همین منظور در هنگام رنگ‌آمیزی خامه‌های «گبه» رنگ به درون و مغز آن نفوذ نمی‌کند.
جیلان اضافه کرد: به‌همین علت هنگام بافت و قیچی کردن پُرزهای اضافی، رنگ‌های متفاوت مشاهده می‌شود که در اصطلاح به آن «ابرش یا سایه‌روشن» می‌گویند که زیبایی و چشم‌نوازی آن را دوچندان می‌کند.
بافته‌های داری مانند فرش‌بافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و قالی‌بافی، چوقابافی، نمدمالی، کلاه‌مالی، گیوه‌دوزی، سرمه‌دوزی، منبت‌کاری، سفال‌گری، خورجین‌بافی، بافت سیاه‌چادر، قفل‌سازی، حجاری، گره‌چینی، احجام فلزی خاتم و مشتقات آن‌ها از مهم‌ترین رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی شهری، روستایی و عشایری چهارمحال و بختیاری است.
انتهای پیام/