رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان: خاک منبعی ثابت و غیرقابل‌تجدید است و زیربنای امنیت غذایی است

به گزارش پایگاه خبری طبیعت گردشگران، نشست خبری مهندس مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، دکتر محمدرضا رحمانی، عضو هیات علمی بخش خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، مهدی بقایی، معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان، مدیران و مسئولان سازمان و نمایندگانی از دستگاه‌های مرتبط، به مناسبت روز جهانی خاک، با شعار امسال «خاک‌های سالم برای شهرهای سالم»،و با حضور اصحاب رسانه در سالن مجتمع فرهنگی مطبوعاتی اصفهان ، برگزار شد.

مهندس مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، ضمن اهمیت حفظ خاک به‌عنوان سرمایه‌ای ملی، نسبت به محدودیت منابع خاک، و این که از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون بارندگی مؤثری در سطح استان رخ نداده است، اظهار کرد: سازمان جهاد کشاورزی مدیریت آب و خاک را بر عهده دارد، و استان اصفهان از نظر وسعت اراضی، ظرفیت بالایی دارد اما منابع آبی آن بسیار محدود است و این محدودیت بر بهره‌برداری از خاک‌های حاصلخیز تأثیر مستقیم گذاشته است .

مهندس مهرداد مرادمند، افزود: خاک منبعی ثابت و غیرقابل‌تجدید است و از مجموع ۱۰.۷ میلیون هکتار اراضی استان، تنها حدود پنج درصد به‌عنوان اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بخش قابل توجهی از آن نیز در کلاس‌های حاصلخیزی ۱ و ۲ قرار دارد، و منابع خاک در استان اصفهان از منابع آبی نیز محدودتر است، و این منابع خاک در استان اصفهان از منابع آبی نیز محدودتر است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، تصریح کرد: خاک سالم زیربنای امنیت غذایی است و عواملی چون آماده‌سازی نامناسب بستر خاک، از بین رفتن لایه‌های حاصلخیز، استفاده از آب شور یا کم‌کیفیت در آبیاری و مصرف بی‌رویه کودها و سموم شیمیایی، تهدیدهای جدی برای پایداری خاک‌های کشاورزی هستند.

مهندس مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، نسبت به شعار جهانی خاک بیان کرد: خاک عنصر اصلی تامین‌کننده امنیت غذایی در هر کشوری است از این رو اتحادیه بین‌المللی خاک پنجم دسامبر(۱۵ آذر) را روز جهانی خاک نامگذاری کرده است، این روز فرصتی برای تاکید بر اهمیت خاک در حفظ زیست‌بوم‌ها، کشاورزی پایدار و امنیت غذایی است.شعار جهانی سال جاری با عنوان خاک‌های سالم برای شهرهای سالم، است و پایداری شهرها بدون مدیریت درست خاک و آب ممکن نیست.

دکتر محمدرضا رحمانی، عضو هیات علمی بخش خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، ضمن اشاره به خسارت سالانه ۸۷۸ میلیارد دلاری فرسایش خاک در جهان، اظهار کرد: خاک بعنوان سومین جزء محیط زیست پس از آب و هوا، نقشی کلیدی در امنیت غذایی و حفظ اکوسیستم (زیست بوم) دارد و اگر این منبع از دست برود، پیامدهای آن جبران‌ناپذیر خواهد بود، و تشکیل یک سانتی‌متر خاک بین ۵۰۰ تا هزار سال زمان می‌برد و این منبع ارزشمند نباید براحتی از دست برود و با سرمایه‌گذاری یک‌ سوم هزینه خسارت جهانی فرسایش خاک می‌توان از این بحران جلوگیری کرد.

دکتر محمدرضا رحمانی، تاکید کرد: کاهش عناصر غذایی، که در سال ۱۹۷۰ کمبود نیتروژن در خاک بعنوان یک چالش مطرح بود، اما اکنون علاوه بر نیتروژن، عناصری مانند آهن، فسفر، پتاسیم، گوگرد، و منگنز نیز بدلیل فشارهای وارد شده به خاک کاهش یافته‌ و این مساله بر تغذیه گیاهان و امنیت غذایی تأثیر منفی گذاشته است، که در استان اصفهان، که یکی از پیشتازان صنعت کشاورزی کشور محسوب می‌شود، با شرایط آب و هوایی متنوع، محصولات مختلفی مانند خرما، انار، پسته، بادام، گردو و محصولات دانه‌دار و هسته‌دار تولید می‌شود اما خشکسالی و کمبود منابع آبی در سال های اخیر بر این بخش تاثیر گذاشته و سبب کاهش سطح زیر کشت اراضی آن شده است.

عضو هیات علمی بخش خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، در ارتباط با مراسم و برنامه های بزرگداشت روز جهانی خاک، بیان کرد: در این مراسم ارائه طرح‌های برتر دانشجویی، معرفی بهره‌بردار پیشرو، تقدیر از فعالان برتر خاک استان، تقدیر از دانش‌آموزان فعال، تقدیر از چند شهرستان پیشرو در بزرگداشت روز جهانی خاک، معرفی شرکت دانش‌بنیان برتر و… از جمله برنامه‌های مراسم بزرگداشت روز جهانی خاک است.

در ادامه مهدی بقایی، معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از فرسایش خاک در بافت شهری نتیجه از بین رفتن فضای سبز و تغییر کاربری باغات داخل شهر بوده است، که اجرای طرح‌های هوشمندسازی و برنامه‌های نوآورانه از دیگر اقدامات شهرداری برای حفظ و گسترش فضای سبز شهری در راستای حفظ خاک اصفهان و توسعه کمربند سبز شهری از اولویت‌های شهرداری این کلانشهر است، و مساحت فضای سبزِ این کلانشهر در دهه‌های گذشته با کاهش چشمگیری روبه‌رو شده و از بیش از ۴۰ هزار هکتار به تنها پنج هزار و ۷۰۰ هکتار تقلیل یافته است.

مهدی بقایی، تاکید کرد: زمانی سطح فضای سبز شهر افزون بر۴۰ هزار هکتار و بافت آن بصورت باغشهر بود اما رفته رفته این عرصه تقلیل پیدا کرد و امروز رقم آن به حدود پنج هزار و ۷۰۰ هکتار کاهش یافته و تلاش شهرداری، دست‌کم حفظ میزان فضای سبز کنونی است.

مهدی بقایی، معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان، تصریح کرد: اکنون ۲ خط انتقال آب بصورت رینگ برای جابه‌جایی آب تصفیه‌شده پساب شهری اصفهان طراحی که بزرگترین آن به طول ۹۶ کیلومتر از سپاهانشهر در جنوب آغاز و به فضای سبز شمال شهر ختم می‌شود و خط دیگر در داخل شهر به مبادی ورودی پارک‌های داخلی و حاشیه زاینده‌رود متصل است.

معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان، بیان کرد: خشکی زاینده و بی‌آبی بیشتر چاه‌های مربوط به فضاهای سبز باعث شده است تا شهرداری هزینه‌ هنگفتی را صرف ایجاد تصفیه‌خانه‌هایی برای استفاده از پساب فاضلاب شهری کند و خطوط انتقال برای رساندن آب از تصفیه‌خانه‌ها به فضاهای سبز شهری را طراحی کند و اینک و در حال پیاده‌سازی آن استف و بر همین اساس تغییر گونه‌ها و استفاده از گونه‌هایی از درختان و گیاهان که مقاوم به کم‌آبی باشند نیز در دستور کار شهردای قرار داد و تبدیل چمن فضای سبز بوستان‌های شهر به چمنِ آفریقایی و استفاده از گیاهان کم آب‌بَر، دیگر رهیافت مورد نظر ماست.

مهدی بقایی، تصریح کرد: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها درصددیم در ماه‌های سرد سال که میزان آبیاری فضای سبز اصفهان کاهش می‌یابد، بخشی از پساب تصفیه شده را وارد مادی‌ها کنیم تا هم بتوانیم از ظرفیت ذخیره‌سازی آنها بهره ببریم و هم به کاهش فرونشست ناشی از پایین آمدن سطح آب‌های زیرزمینی کمک کنیم، و بر اساس برنامه‌ریزی‌ها درصددیم در ماه‌های سرد سال که میزان آبیاری فضای سبز اصفهان کاهش می‌یابد، بخشی از پساب تصفیه شده را وارد مادی‌ها کنیم تا هم بتوانیم از ظرفیت ذخیره‌سازی آنها بهره ببریم و هم به کاهش فرونشست ناشی از پایین آمدن سطح آب‌های زیرزمینی کمک کنیم.

در پایان، مهندس مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، در پاسخ به سوال خبرنگاران، مبنی بر این که مردم و کشاورزان چگونه می توانند در جهت توقف فرسایش و جلوگیری از آلودگی خاک تلاش کنند اظهار کرد: با آگاهی‌بخشی، آموزش کشاورزان و مشارکت مردم می‌توان قدم‌های مؤثری در حفظ منابع خاک برداشت و آینده‌ای پایدار برای کشاورزی و محیط‌زیست اصفهان رقم زد.

مهندس مهرداد مرادمند، تاکید کرد: حفظ مراتع و چراگاه‌ها در جلوگیری از فرسایش خاک بسیار مؤثر است و پوشش گیاهی مناسب نه‌تنها مانع از هدررفت خاک می‌شود بلکه به پایداری اکوسیستم طبیعی و اقتصادی کمک می‌کند.عکس فاطمه صابری