عطر و طعم سیب سمیرم در جهان شهره است؛ محصولی که تا سال گذشته خاک و اقلیم روی خوش تری به آن نشان داده بود تا تولید آن چند برابر شود اما این روز ها سایه نحس
تنش‌های آب‌وهوایی حالا در کنار دیگر مسائل، مشکلات سیب سمیرم را پررنگ‌تر کرده است.
به گزارش پایگاه خبری طبیعت گردشگران به نقل از عصر اصفهان ، نویسنده:مریم رضایی/ سیب سمیرم محصولی استراتژیک باوجوداینکه بخش اعظم درجه یک آن صادر می شد؛ اما چند سالی است که با مشکلات عدیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ از اخذ عوارض شهرداری برای درختان گرفته تا جاده‌های دسترسی ، دلالان و تنش های آبی که رنج تولیدکنندگان این محصول را چند برابر کرده است .
شهرستان سمیرم به عنوان قطب باغداری در استان اصفهان شناخته شده و بیش از ۵۰ درصد باغداری این استان مربوط به این شهرستان است ، سمیرم با در اختیار داشتن هشت هزار و ۴۰۰ هکتار سطح زیر کشت سیب درختی معادل ۷۹ درصد کل سطح زیر کشت این محصول در استان اصفهان را داراست تا جایی که بیش از ۹۰ درصد از باغات سیب اصفهان در شهرستان سمیرم واقع شده اما در شهرستان های شهرضا، دهاقان، تیران و کرون، کاشان نیز برخی باغ های سیب با مساحت های کمتر وجود دارد.
باغ های سرخ و زرد قطب باغداری استان اصفهان همیشه سهمی از صادرات سیب به کشورهای حاشیه خلیج فارس را به خود اختصاص داده است و این محصول صادراتی و ارزآور که در سال های اخیر رشد قابل توجهی در بازارهای جهانی داشته است تا جایی که به کشورهایی مثل روسیه، کشورهای عربی، هند و مالزی نیز صادر می شد و این کشورها به دلیل نیاز به سیب با کیفیت و با قابلیت نگهداری بالا، بزرگترین مشتریان سیب سمیرم بوده اند.
علاوه بر کشورهای نامبرده، سیب سمیرم به کشورهای اروپایی مانند آلمان، اسپانیا، فرانسه و هلند نیز صادر می شد. این کشورها که با قدرت تولید کشاورزی بالا و بازار بزرگی که برای محصولات تولید شده دارند، بازار مهمی برای سیب سمیرم به حساب می آیند.
اما این روز ها تنش‌های آب‌وهوایی عامل رها شدن حدود یک سوم باغ‌های این شهرستان شده است ، به طوری که امسال بسیاری از باغداران ناچار شدند بخشی از باغ خود را رها کنند تا حداقل بخش دیگری را زنده نگه دارند.
در همین باره باغداران سمیرم می گویند : شهرستان سمیرم با وجود اینکه به «سرزمین هزار چشمه» شهرت دارد و زمستان‌ها دارای آب روان است اما در تابستان با کمبود شدید آب مواجه می‌شود و این در حالی است که می‌توان با مدیریت صحیح آب‌های سطحی، مانع خروج آن از منطقه شد.
باغداران سمیرمی خواستار حمایت فوری دولت در احداث استخرهای ذخیره آب و اجرای پروژه‌های نیمه تمام آبی در منطقه هستند و هشدار می دهند : اگر همین وضعیت ادامه یابد، امنیت معیشتی باغداران به شدت تهدید خواهد شد.
به اعتقاد آنها، استخرهای ذخیره آب کشاورزان باید توسعه پیدا کند و دولت در این زمینه حمایت مالی داشته باشد، همچنین با بهره برداری از پروژه‌های آبی مانند سد شهید، سد دُهان، ایستگاه پمپاژ و…، بخش بزرگی از بحران کشاورزی سمیرم کاهش خواهد یافت.
اگر منابع موجود به درستی مدیریت شود حتی در صورت عدم بارش به مدت سه سال نیز می‌توان شرایط کشاورزی را در سمیرم حفظ کرد. ولی اکنون وضعیت به‌گونه‌ای است که کشاورزان باغی را رها می‌کنند تا شاید بتوانند باغ دیگری را سرپا نگه دارند؛ چون نه آبی هست و نه حمایتی.
خشکسالی بی‌سابقه در سمیرم، به‌ویژه در بخش مرکزی، کشاورزان و باغداران را در تنگنای جدی قرار داده است؛ درختان سیب، یکی‌یکی با بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند و منابع آبی در بسیاری از مناطق به صفر رسیده‌اند.
شهرستان سمیرم به عنوان یکی از کانون‌های درگیر در جنوب استان با بحران شدید کم‌آبی مواجه شده است ؛ بحرانی که نه تنها باغات سیب و دیگر محصولات را در معرض نابودی قرار داده، بلکه آبرسانی سیار به روستاها برای آب شرب را نیز به ضرورتی فوری تبدیل کرده است.
در همین زمینه کیارش سامی کارشناس مسوول باغبانی و زراعت مدیریت جهاد کشاورزی سمیرم گفته است : شرایط آبی امسال در سمیرم به شکل بی‌سابقه‌ای بحرانی است؛ به ویژه در مناطقی همچون مرکز شهرستان، آب به حدود صفر رسیده و درختان یکی یکی در حال خشک شدن هستند.
به گفته وی، از سال ۱۳۸۷ تاکنون راهکارهای مختلفی برای مقابله با خشکسالی مطرح شده اما مشکل اصلی، نبود اراده اجرایی و تخصیص نیافتن اعتبار است. اگر بندهای خاکی اجرا و مدیریت منابع در سال های گذشته اصولی بود، امروز این‌گونه بحران نداشتیم.
این کارشناس می گوید : به کشاورزان و باغداران آموزش مقابله با خشکسالی را داده‌ایم اما با نبود آب این آموزش‌ها هم کارایی ندارند و نمی‌توانیم مدیریت کنیم فقط می‌توانیم زمان خشک شدن درخت را کمی عقب بیندازیم.
وجود بیش از یک هزار استخر ذخیره آب در شهرستان سمیرم که بیشتر آنها در بخش مرکزی و وردشت قرار دارد.به گفته مسئولان این استخرها در تنظیم آبیاری درختان نقش کلیدی داشته و توانسته‌اند تا حدودی مقاومت باغ‌ها در برابر خشکسالی را افزایش دهند.
سامی در این باره اضافه می کند : برای توسعه استخرها نیاز به حمایت دولتی، تسهیلات بانکی و تسهیل در صدور مجوز و ایمن سازی داریم.
به گفته وی، استخرهای ذخیره آب می‌توانند نقش مهمی در توسعه کشت‌های مقاوم به خشکی و گلخانه‌ای داشته باشند و اگر حمایت دولت نباشد، باغ‌های سمیرم به سرعت از بین خواهند رفت.
خشکسالی کامل در اصفهان؛ وضعیت وخیم منابع آبی در سمیرم
همچنین به گفته منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان ، وضعیت آب در استان را بسیار بحرانی است و به طور تقریبی صد درصد مساحت استان اصفهان تحت تاثیر خشکسالی و کم‌آبی قرار گرفته است.
شیشه فروش از کاهش ۴۲ درصدی میانگین بارش‌ها در سطح استان نسبت به بلندمدت و کاهش بیش از ۶۰ درصدی در مناطق جنوبی و شرقی خبر می دهد و می گوید : در شهرستان سمیرم، کاهش منابع آبی سطحی و زیرزمینی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد بوده و سده‌ها به طور کامل خشک یا بحرانی شده‌اند.
در چنین شرایطی بقای باغات سیب سمیرم به عنوان یک محصول استراتژیک ملی، منوط به اجرای فوری اقداماتی مانند، توسعه استخرهای ذخیره آب با حمایت مالی دولت، تکمیل پروژه‌های آبی نیمه‌تمام، اصلاح مدیریت منابع آب است ، در غیر این صورت، خشکسالی نه‌تنها اقتصاد منطقه را نابود می‌کند، بلکه جایگاه ایران در بازارهای صادراتی سیب را نیز برای همیشه از بین خواهد برد.