کرخنگان
یزد کویری حدود ۹۰۰ روستا دارد که صرف‌نظر از ۳۰۰ روستای خالی از سکنه آن، حداقل ۵۰۰ روستا، امکان اینکه بتوانند تعطیلاتی آرام، دلپذیر و بدون درگیری‌های زندگی پرشتاب امروز را برای گردشگران رقم بزنند دارا است.
از روستاهای ییلاقی با آب و هوای کوهستانی گرفته تا روستاهایی کویری با خانه‌هایی از خشت و گل، که ستاره‌باران آسمان آنها به همه سبزه‌زارها و رودخانه‌های جاری و … می‌چربد.
از میان ۵۰۰ روستای استان یزد که امکان اقامت در آنها وجود دارد، ده‌ها روستا هدف گردشگری شناخته شده‌اند و امکانات و جاذبه‌های دیدنی در آنها برای سفری راحت‌تر و پر جنب و جوش‌تر مهیاست.
در حال حاضر در استان یزد حدود ۵۰ روستای هدف گردشگری وجود دارد که حداقل‌هایی برای سفر به این روستاها وجود دارد.
کرخنگان
کُرخُنْگان، روستایی از توابع بخش مروست شهرستان خاتم در استان یزد که در دهستان ایثار قرار دارد براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 85، جمعیت آن 1500 نفر (۳۴۰خانوار) بوده‌است.
دهستان ایثار
دهستان ایثار از توابع شهرستان خاتم درجنوب استان یزد قرار دارد.این دهستان در دامنه های رشته کوه زاگرس با جنگل‌ها و مراتع سرسبز و چشمه های متعدد در دره کوه ول(دهار) چشم هربیننده ای را به خود معطوف می‌دارد. ارتفاع کوه ول۲۳۳۵ متر می‌باشد که در تمام فصول سال پوشیده از برف است شغل اغلب مردم کشاورزی و دامپروری می‌باشد.
دهستان ایثار از چهار روستای کرخنگان، چنارناز، توتک و برزکر با مرکزیت کرخنگان تشکیل شده و باتوجه به اینکه تا قبل از سال ۱۳۶۸ جزو استان فارس بوده گویش مردم به لهجه فارسی می‌باشد و بین استان‌های فارس یزد وکرمان قرارگرفته است .
استودان صخره‌ای کرخنگان
این استودان صخره ای که به صورت اتاقکی ایجاد شده در دل کوه‌های کرخنگان بخش مروست از توابع شهرستان خاتم واقع شده از چنان جذابیتی برخوردار بوده که انسان با دیدن آن به حیرت و شگفتی می‌افتد.
اثر یاد شده که در نزد مردم محلی به عنوان غار دیوبری معروف شده روزانه مورد بازدید جمع زیادی از دوستداران میراث فرهنگی قرار می‌گیرد.
استودان مخفف استخوان دان، اتاقکی ایجاد شده در دل کوه است که ایرانیان باستان در زمان قدیم پس از گذاشتن جسد مردگان خود در قبرهای روباز ، استخوان آنها را به این محل حمل و از آن نگهداری می نمودند.
با کشف این استودان که سال‌های پیش به همت میراث فرهنگی انجام شد سابقه زندگی در کرخنگان خاتم به ۲۵۰۰ سال پیش یعنی دوره هخامنشیان می رسد.
آیین و رسوم
روستاها به فاصله کمتراز۲۰ کیلومتر درکنار یکدیگر قرار گرفته اند ولی لهجه مردم کاملا با هم متفاوت است درروستای کرخنگان درهشتم و نهم محرم هیئت‌های عزاداری روستاهای کرخنگان و چنارناز با چوب‌هایی که بشکل علم در آورده و پارچه هایی به آن بسته‌اند که نماد علم حضرت ابوالفضل (ع) می‌باشداکثرا مسیر ۵کیلومتری بین دو روستا را به صورت پیاده طی می‌کنند.
در روز عید نوروز مردم با تشکیل دستجاتی ابتدا به دیدار خانواده افرادی که به تازگی کسی از آنها فوت نموده و بعد به دیدن بقیه مردم می‌روند.
در شب عروسی مراسم حنا بندان است که عروس و داماد را حنا می‌بندندو فردا روز عروسی بعد ازصرف نهار ابتدا داماد را به حمام برده سپس طی مراسمی داماد را روی صندلی یا تختی می‌گذارند و تمام مردمی که در عروسی دعوت بوده اند برای داماد پول می‌دهند وشخصی آن راگرفته و پس از شمارش شباش می‌کشد و شب دوم عروس کشان است و قبل از وارد شدن عروس به خانه، داماد باید پشت بام خانه برود و ازکسانی که به عروسی آمده اند تشکر کند و یک سفر زیارتی به عروس به عنوان پا انداز بدهد و ورود او به خانه را خوش آمد گوید.
درخت کهنسال کر
کرخنگان یک ویژگی دیگر هم برای غافلگیر کردن دارد درخت چنار کهنه ای به نام کر که با 1500 سال قدمت و 350 سانتیمتر قطر، سال هاست که یکی از دیدنی ترین جاذبه های این شهر به شمار می رود. این درخت کهنسال را باید در غرب روستای کرخنگان ببینید که ارتفاع آن به 20 متر می رسد. تنه این درخت شکافته و به پنج قسمت تقسیم شده و اگر دقت کنید می توانید آثاری از سوختگی طبیعی را در وسط تنه درخت ببینید. شاهدی برای ادعای عجیب مردم منطقه که معتقدند چنار کرخنگان هر صد سال یک بار خود به خود آتش می گیرد و می سوزد
دکتر دلارام کی‌منش