مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان کمبود اعتبارات، تمرکز واحدهای صنعتی در شعاع ۵۰ کیلومتری، بی توجهی به حقابه تالاب گاوخونی و افزایش کانون‌های گرد و غبار و آلودگی هوا را از جمله مشکلات زیست محیطی این استان برشمرد.
ایرج حشمتی در جمع اصحاب رسانه که بصورت مجازی و آنلاین پخش شد، مهمترین شرط برون رفت از مشکلات زیست محیطی استان را داشتن برنامه راهبردی توسعه پایدار اعلام کرد و گفت: چهار ویژگی اصلی برای صنایع در این مسیر تعریف شده که شامل توجیه اقتصادی، تخریب نکردن محیط زیست و منابع طبیعی، برهم نزدن نظم اجتماعی و پایمال نکردن حقوق نسل های آتی است.
حشمتی افزود: از جمله عوامل انسان ساز برای آلودگی های زیست محیطی می توان به توسعه ناپایدار صنایع، فعالیت و استقرار صنایع آجرپزی و واحدهای سنگبری، شهرک های صنعتی در شعاع ۵۰ کیلومتری، حمل و نقل و ترافیک و تغییر کاربری اراضی است.
وی با بیان اینکه استان اصفهان حدود ۱۰ هزار واحد صنعتی کوچک و بزرگ، ۱۵ هزار واحد صنفی تولیدی، ۷۰ شهرک و ناحیه صنعتی، ۲ هزار واحد سنگبری، ۹۰۰ معدن فعال و ۷۰۰ کوره آجرپزی دارد، خاطرنشان کرد: این خطه دارای رتبه های خوبی در تولید از جمله رتبه نخست تولید فولاد و رتبه دوم تولید فرآورده های نفتی و تولید ۱۰ درصد از برق و ۵۰ درصد از تولید آجر کشور است.
حشمتی با اشاره به اینکه اصفهان همچنین رتبه نخست مصرف گازوئیل را دارد، افزود: ۷۰ درصد از مصرف گاز و ۶۰ درصد از مصرف برق در این استان مربوط به صنایع است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان خاطرنشان کرد: بنابر آمار موجود امسال بیش از ۲ هزار شکواییه در باره تغییر کاربری اراضی کشاورزی در حاشیه رودخانه زاینده رود در استان پیگیری قضایی شده است.
به گفته وی در این سال ها بدلیل گسترش شهر نشینی و بلندمرتبه سازی و گرایش مردم به خرید خانه های ویلایی در اطراف شهرها و افزایش قیمت زمین های کشاورزی و از طرفی مشکلاتی مانند کمبود منابع آبی، سبب شده تا تغییرکاربری اراضی شدت بگیرد.
۱۶ شهرک صنعتی در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه ۷۶ مجوز شهرک و ناحیه صنعتی با مساحت ۱۲ هزار هکتار در استان داریم، افزود : در زمان حاضر ۷۰ شهرک و ناحیه صنعتی در حال بهره برداری است که در آنها ۱۰ هزار و ۸۷۷ قرارداد منعقد و از بین آنها ۶ هزار و ۵۵۹ واحد بهره برداری شده است.
حشمتی با اشاره به اینکه در واقع تاکنون ۶۰ درصد از قراردادها در این شهرک ها در مساحت ۵.۷ هزار هکتار بهره برداری شده که اشتغال ۱۴۴ هزار نفری را به همراه داشت، گفت: ۱۶ شهرک داخل شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان وجود دارد که ۴.۴ هزار هکتار از ۵.۷ هزار هکتار کل مجموعه های فعال را شامل می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان نتیجه‌گیری کرد که ۷۸ درصد از واحدهای صنعتی داخل شهرک های صنعتی استان در ۱۶ شهرک داخل شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان مستقرند و فقط ۲۲ درصد از آنها خارج از این محدوده هستند.
حشمتی تصریح کرد: میل به توسعه ۱۶ شهرک مستقر در شعاع یادشده، زیاد است که به توسعه نامتوازن منجر خواهد شد زیرا با توجه به جمعیت زیاد اصفهان، تمایل بیشتری به جذب نیرو از این شهر وجود دارد و همین امر تمایل به توسعه شهرک های صنعتی و سرمایه گذاری در آنها در این محدوده را بیشتر می کند.
وی افزود: این دیدگاه نه تنها اصلاح نشده بلکه بطوریکه کارگروه هیئت مقررات زدایی مصوبه ای داشت که با توجه به اینکه شهرک های صنعتی دارای مجوز ارزیابی محیط زیست است دیگر نیازی به استعلام از این اداره کل برای تاسیس، احداث و بهره برداری از واحدهای صنعتی در این شهرک ها نیست.
افزایش کانون‌های گرد و غبار در ۲ دهه اخیر
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به مشکلات با منشا طبیعی محیط زیست اشاره و اضافه کرد: از کل مساحت ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتاری استان، فقط پنج درصد معادل ۵۶۸ هزار هکتار از آنها مستعد کشاورزی است که بدلیل محدودیت منابع آبی در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار هکتار از آن کشت می شود.
حشمتی، مساحت کانون های فرسایش بادی بحرانی در استان در سال ۱۳۸۱ را یک میلیون هکتار اعلام و اضافه کرد: این وسعت در سال جاری یعنی حدود ۱۸ سال پس از آن به یک میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار رسیده است که نتوانستیم کانون بحرانی ریزگردها را مدیریت کنیم.
وی، مجموع مساحت اراضی کانون های فرسایش بادی در استان را ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار اعلام کرد و گفت: امسال در مطالعات جدید منشا یابی کانون های فرسایش بادی نخستین بار مواردی در شهرستان های دهاقان و مبارکه گزارش شد که بر منابع زیستی تاثیر دارد.
حشمتی با بیان اینکه ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار هکتار از جغرافیای استان نیز مناطق تحت حفاظت و شکار ممنوع است، خاطرنشان کرد: حدود ۱۱۳ هزار هکتار خاک ملی و پارک حفاظت شده در نزدیکی کلانشهر اصفهان را حفاظت کردیم.
به گفته وی، منطقه حیات وحش کلاه قاضی (در جنوب اصفهان) مکان مستعدی برای بهره برداری صنعتی بنظر می آید اما با تلاش سازمان حفاظت محیط زیست و محیط بانان در حفاظت از ذخائر ژنتیکی تاکنون از تغییر کاربری اراضی جلوگیری شده است.
وی به هزینه بالای نهالکاری اشاره و اضافه کرد: سازمان جنگل ها برای نهالکاری در ۹۰۰ هکتار از کانون های بحرانی فرسایش بادی در سال جاری حدود هفت میلیارد تومان هزینه کرد و برای شروع نهالکاری در همه کانون های بحرانی فرسایش استان به ۱۱ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
پلمب ۵۴ واحد صنعتی آلاینده در استان اصفهان
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به آمار پایش ۱۰ ماه امسال نیز اشاره و بیان کرد: در این مدت ۱۱ هزار و ۲۵۴ پایش در استان صورت گرفت و ۲ هزار و ۹۶۵ اخطاریه زیست محیطی صادر، یکهزار و ۱۴۰ شکواییه بررسی، ۵۷۶ پیگیری قضایی و ۲۴۶ رای صادره انجام و ۵۴ واحد آلاینده پلمب شد.
حشمتی از شناسایی ۵۵۰ واحد صنعتی آلاینده در سال جاری در استان خبر داد و تاکید کرد: ظرفیت و امکانات اداره کل حفاظت محیط زیست برای حدود ۱۰ درصد صنایع استان است بیشتر واحدهای آلاینده شناسایی شده در ۹ شهرستان در شعاع ۵۰ کیلومتری کلانشهر اصفهان قرار داشتند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهار داشت: چهار هزار و ۱۳۵ استعلام در زمینه احداث و بهره برداری نیز در ۱۰ ماه امسال صورت گرفت که با ۹۴.۸ درصد از آنها موافقت و با ۵.۲ درصد آنها مخالفت شد که بیشتر موافقت ها در شهرک های صنعتی خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری بود.
حشمتی به ۲ طرح تحقیقاتی در باره مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه که با همکاری دانشگاه های اصفهان و صنعتی اصفهان در حال اجراست اشاره و اضافه کرد:۸۰ درصد از جمعیت استان زیر پوشش برای پسماند عادی و ۶ کارخانه تولید کمپوست (کود حاصل از بازیافت مواد ارگانیک) فعال است.
به گفته وی ۹۰ درصد از بیمارستان های استان در وضعیت مطلوب مدیریت پسماند و ۹۳ درصد در وضعیت مطلوب مدیریت فاضلاب قرار دارند.
افزایش روزهای ناسالم در سال ۹۹
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به آخرین آمار کیفیت هوای اصفهان اشاره و اضافه کرد: سال گذشته ۱۹ روز هوای پاک و ۲۰۷ روز هوای سالم داشتیم که در سال جاری به چهار روز هوای پاک و ۱۹۷ روز هوای سالم کاهش یافت پارسال ۷۱ روز هوای ناسالم برای گروه های حساس، هفت روز ناسالم برای عموم و ۲ روز بسیار ناسالم داشتیم درحالیکه امسال این رقم به ۷۹ روز ناسالم برای گروه های حساس و ۲۶ روز ناسالم برای عموم تبدیل شده است.
کاهش گونه‌های کل و بز در اصفهان
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به ۲۲ منطقه حفاظت شده و شکار ممنوع به وسعت ۲ میلیون هکتار در استان، گفت: بر اساس آخرین سرشماری ها، ۱۸ هزار و ۵۰۰ راس آهو، ۱۵ هزار و ۱۵۰ راس قوچ و میش و ۹ هزار و ۴۵۰ راس کل و بز در این مناطق زیست دارند در بین این گونه ها فقط در کل و بز نسبت به پارسال کاهش داشتیم که دلیل آن بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در منطقه کلاه قاضی بود که این بیماری مدیریت شده است.
وی تعداد کل و بز در سال گذشته را یک هزار و ۳۸ راس اعلام کرد.
حشمتی همچین با اشاره به اینکه از ۳۴۰ نفر کارکنان این اداره کل ۱۴۸ نفر (۴۳ درصد) در بخش حفاظت و محیط بانی فعالیت دارند، تاکید کرد: از نظر نیروی انسانی به شدت با کمبود مواجه هستیم.
وی به آمار حفاظت از مناطق شکار ممنوع نیز اشاره کرد و گفت: امسال ۹۶ صید غیر مجاز و ۳۶۶ شکار غیر مجاز در استان شناسایی و ۳۱۳ متخلف شکار و صید دستگیر شد.
محیط زیست اصفهان با کمبود اعتبار مواجه است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در بخش دیگری از نشست امروز به مساله بودجه اشاره و تاکید کرد که اعتبارات این اداره کل متناسب با شرایط زیست محیطی استان نیست.
وی کل اعتبارات این اداره کل در سال جاری برای امور مانند آزمایشگاه ها و نگهداری تجهیزات را ۲.۵ میلیارد تومان اعلام و تصریح کرد: این در حالی است که اعتبار مورد نیاز برای ایستگاه های سنجش کیفیت هوا حدود یکصد میلیارد تومان می باشد و آیا با این بودجه می توان ایستگاه های سنجش را نگهداری کرد.
آموزش و فرهنگ سازی، مهمترین موضوع حفاظت از محیط زیست
حشمتی مهمترین موضوع در حفاظت از محیط زیست را فرهنگسازی و آموزش دانست و گفت: در برنامه های چهارم و پنجم توسعه به آگاهی افزایی درباره محیط زیست در جهت توسعه پایدار تاکید شد اما این بند در برنامه ششم حذف شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان، بی توجهی به آموزش، ایجاد حس مسئولیت اجتماعی و اجرای قانون هوای پاک، نداشتن چشم انداز مشخص در توسعه پایدار، بی توجهی به سند آمایش سرزمین و تناسب نداشتن بودجه و اعتبارات محیط زیست بویژه در بخش نظارت را از اِشکالات اساسی و چالش های استان برشمرد.
نادیده گرفتن حقابه تالاب گاوخونی
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان همچنین به تالاب بین المللی گاوخونی اصفهان اشاره و اضافه کرد: وضعیت این تالاب خوب نیست و حقابه آن در سال جاری تا این لحظه تامین نشده است مقداری آب از زهاب کشاورزی و پساب تصفیه خانه از طرف شهر ورزنه به این تالاب می رسد که حقابه بشمار نمی آید هرچند به جلوگیری از تبدیل شدن این تالاب به کانون ریزگرد تا حدی جلوگیری می کند.
حشمتی با اشاره به اینکه افزایش جمعیت، صنعتی شدن، تمرکز واحدهای صنعتی در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان و بارگزاری هایی که در سال های گذشته صورت گرفت باعث نادیده گرفتن حقابه تالاب شد، تاکید کرد: اگر مردم و مسئولان استان برای حقابه تالاب گاوخونی به عنوان حق مسلم آن نگاه ویژه ای نداشته باشند، هیچگاه امیدی به احیای آن نیست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان همچنین در پاسخ به پرسش های خبرنگاران به ۲ مطالعه درباره آلودگی هوای اصفهان اشاره و خاطرنشان کرد: این مطالعات درباره سیاهه انتشار و منشایابی آلاینده ها توسط دانشگاه های استان انجام شد که درباره سهم آلاینده ها از پنج پالاینده، یک عامل یعنی ذرات معلق بررسی شده است.
حشمتی اضافه کرد: در مطالعه دانشگاه صنعتی اصفهان میزان ذرات معلق در فصول مختلف سال بررسی و میزان آن در فصول گرم ۵۳ درصد ناشی از صنعت و ۱۲ درصد ناشی از حمل و نقل و در فصول سرد ۳۷ درصد از صنایع و ۳۳ درصد از حمل و نقل اعلام شد.
به گفته وی برای مقابله با آلودگی هوا لازم است همه تاثیرگذاری واحدها و منابع ثابت و متحرک نسبت به زمان، مکان و اقلیم بررسی و سناریوسازی شود تا بر اساس منابع مالی و امکانات دستگاه های اجرایی بتوان اقدام کرد.
وی همچنین با بیان اینکه ۴۰ دستگاه اجرایی در قانون هوای پاک دخیل هستند، خاطرنشان کرد: از زمان شروع این قانون یعنی سال ۹۶ شهرداری ها موظف به نوسازی پنج درصد از ناوگان حمل و نقل عمومی خود در هر سال شدند که ۵۰ درصد اعتبارات آن را دولت و ۵۰ درصد شهرداری باید تامین کند.
حشمتی با اشاره به اینکه از سال ۹۶ تا کنون فقط در سال جاری حدود ۱۲۰ دستگاه اتوبوس در اصفهان نوسازی شد، توضیح داد: در این سال ها دولت نتوانست هزینه اعتباری مورد نیاز آن را تامین کند و شهرداری هم تامین بودجه را انجام نداد در نتیجه این بخش، معطل ماند.
وی همچنین به ۷۰۰ هزار موتورسیکلت در اصفهان اشاره و اضافه کرد: هنوز یک مرکز معاینه فنی موتور سیکلت در اصفهان و برنامه ای برای جایگزینی موتورهای کاربراتوری نداریم.
حشمتی درباره حق آلایندگی با اشاره به اینکه سال گذشته ۱۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات مربوط به عوارض آلایندگی ۹۸ برای اجرا در سال ۹۹ به صندوق ملی محیط زیست واریز شد، گفت: ما برای ۶۷ میلیارد تومان تسهیلات برای حدود هفت واحد صنعتی درخواست دادیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان درباره طرح انتقال آب بهشت آباد نیز گفت: این طرح توسط وزارت نیرو پیگیری می شود و به استان ارتباطی ندارد.
وی با بیان اینکه مسائل زیست محیطی این طرح در کمیته های فنی تخصصی سازمان حفاظت محیط زیست در حال بررسی است و ده ها طرح در زمینه های آب، خاک و زمین شناسی درباره آن انجام شد، تصریح کرد: پس از نهایی شدن این طرح ها در کمیته های تخصصی نتایج آن گزارش خواهد شد.
حشمتی همچنین درباره ترافیک اصفهان اظهار داشت: ترافیک این کلانشهر در روزهایی که بدلیل آلودگی هوا تعطیل شد، ۴۰ درصد افزایش یافت و این امر نشان دهنده اهمیت مشارکت مردم است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان همچنین با تاکید بر اینکه امسال در نیروگاه ها و پالایشگاه در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان حتی یک لیتر مازوت هم استفاده نشده است، توضیح داد: پارسال به دلیل شرایطی و در یک اقدام مدیریتی، یک هشتم مشعل های مازوت سوز نیروگاه شهید منتظری به مدت ۳۰ ساعت باز شد اما حتی به مرحله گرم شدن هم نرسید، هیچ تاثیری نداشت و سپس بسته شد.