تاثیرات فضای مجازی در گسترش گردشگری و صنایع دستی
امروزه به واسطه پدیده جهانی شدن و گسترش روز افزون فضاهای مجازی و تاثیرات روزافزون آن بر حوزه های مختلف کسب و کار و زندگی مردم و تحول سریع و تسهیل امور را با ایجاد بسترهای یکپارچه فراهم نموده است. فعالیت گردشگری و صنایع دستی امروزه به عنوان یکی از مهمترین و پویا ترین فعالیت ها در جهان مطرح است.
به عبارتی توسعه فعالیت گردشگری و صنایع دستی به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلات همچون میزان بیکاری بالا محدودیت های منابع ارضی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند از اهمیت فراوان برخوردار است.
امروزه در عرصه ی توریسم جهانی و فروش صنایع دستی، فضای مجازی و استفاده از شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از ارکان اساسی، نقش تعیین کننده‌ای در امکان بهره گیری کشورها از توان ظرفیتی خود را دارند.
با توجه به سرعت بالای پیشرفت و گسترش روزانه فناوری و به استدلال از آمارهای جهانی در آینده نه چندان دور کشورهای فاقد زیر ساخت های مناسب در زمینه ارتباطات و فضای مجازی عملا از چرخه رقابت های جهانی و منطقه‌ای گردشگری حذف خواهند شد.
با وجود به آنکه پیش از چهل سال از راه اندازی شبکه جهانی اینترنت می‌گذرد دنیا در عرصه مجازی تنها در دهه اخیر توانسته است بخش های مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر واقعی قرار دهد.
توسعه مداوم شبکه های اجتماعی و پیام رسان‌ها در طول دهه گذشته تاثیر بسزایی بر کل فعالیت گردشگری و فروش صنایع دستی بر جای گذاشته است و سیستم های اطلاعاتی، مدیریتی و مخابراتی را درگیر کرده و تمامی تجهیزات، کالا و امکانات را برای ارائه خدمات بهتر برای توریسم و علاقه مندان به صنایع دستی به کار خواهدگرفت .
استفاده از فضای مجازی برای رقابت و موفقیت در گردشگری و صنایع دستی ضروری است
فضای مجازی توانایی صنعت را در امر توسعه، مدیریت و بازاریابی محصولات صنایع دستی و تورهای گردشگری به صورت جهانی مشخص می‌کند و بنابراین استفاده بهینه از فضای مجازی برای رقابت و موفقیت در فعالیت های گردشگری و صنایع دستی و زیر مجموعه آن ضروری می باشد.
آمار بالای گرایش کاربران اینترنتی به سمت گردشگری الکترونیک و خرید و فروش صنایع دستی در فضای مجازی دلیل مستندی است برای پرداختن به موضوعی که ضرورت انکار ناپذیر هزاره سوم بوده و برای پیشرفت و ارائه خدمات بهتر نیازمند تغییرات اساسی است.
گردشگری مجازی و فروشگاه های مجازی صنایع دستی طی چند سال اخیر پیشرفت های چشمگیر ی را داشته به طوری که در بازخورد های بین المللی توانسته علاوه بر رضایت مندی استفاده کنندگان، سود آوری خوبی را نیز به دنبال داشته باشد و نفوذ وب سایت های گردشگری و فروشگاهی نشان می‌دهد این روزها افراد بسیاری به اینترنت دسترسی دارند و استفاده از خدمات فضای مجازی برای رزرو خدمات اسکان و حمل و نقل و خرید برخی از کالاهای مرتبط به گردشگری و صنایع دستی امری کاملا طبیعی شده است.
به وجود آوردن یک زیر ساخت مناسب جهت استفاده سریع و آسان برای اتصال به اینترنت و شبکه‌های گسترده اطلاعات برای گردشگران و علاقه مندان به صنایع دستی از مزایایی است که به روند رشد موضوع و گردشگری و صنایع دستی کمک بسزایی می‌کند.
ترکیب حوزه‌های گردشگری و صنایع دستی با فناوری اطلاعات، مولد فرصت‌های شغلی در جهان است
امروزه گردشگری الکترونیک به دلیل همگام کردن گردشگری با تکنولوژی اطلاعات یکی از مولفه های اساسی در توسعه این فعالیت به شمار می آید و مدت چندانی از ظهور آن نمی‌گذرد و حاصل ترکیب حوزه های گردشگری و صنایع دستی با حوزه فناوری اطلاعات است که این حوزه‌ها از متداول ترین انواع کسب و کار درآمد زا و مولد فرصت های شغلی در جهان امروز به شمار می روند .
مفهوم گردشگری مجازی و الکترونیکی به کلیه اجزای تجارت در حوزه گردشگری اشاره کرده و به مواردی همچون کسب و کار الکترونیک، تحقیق و توسعه الکترونیک و ارائه خدمات می پردازد و در عین حال به مجموعه ای از پایگاه های اینترنتی و استانداردها و پروتکل های خاص می پردازد که با تولید و بازنشر اطلاعات در ساختارهای مختلف از قبیل متن، عکس و تصویر ، کاتالوگ و بروشور ، پیام های تبلیغاتی و حتی خدمات معنا می یابد.
گردشگری و صنایع دستی در چارچوب فضای اینترنتی وسیله ای کارآمد است که با به کارگیری آن یک علاقمند به گردشگری و صنایع دستی می‌تواند در زمان کوتاه با هزینه بهینه و با یک برنامه هدفمند و هدایت گر به مکانی خاص مسافرت کند و یا صنایع دستی مورد علاقه خود را خریداری کند.
در بیان جامع تری می توان گفت گردشگری الکترونیک اشاره به تمامی خدماتی دارد که در گذشته گردشگران به صورت سنتی از آنها استفاده می کردند و امروزه می توانند به صورت الکترونیکی و از طریق فضای اینترنت به این امکانات دسترسی داشته باشند.
پیشنهادات و راهکارهای نقش فضای مجازی در توسعه گردشگری و صنایع دستی
ایجاد وب سایت و بانک اطلاعاتی جامع و تخصصی هتل ها و تورهای گردشگری و مراکز خدمات رسانی برای گردشگران داخلی و خارجی، ایجاد گروه ها یا تالار های گفتگوی عمومی چند زبانه برای ایجاد رابطه بین کاربران علاقه مند به صنعت های گردشگری و صنایع دستی، ایجاد بانک اطلاعاتی برای معرفی مناطق گردشگری و صنایع دستی استان های کشور برای شناخت بیشتر گردشگران و علاقه مندان با بهره گیری از کارشناسان و متخصصان این عرصه ها، ایجاد سیستم خبر رسانی گردشگری، ایجاد طرح‌های جامع گردشگری الکترونیک با استفاده از فراخوان مقالات و ایده ها، ایجاد بانک جامع مجازی برای شرکت های حمل و نقل هوایی، ریلی، جاده ای، دریایی و درون شهری در جهت تمرکز بر ارائه بهتر خدمات به گردشگران، ارائه خدمات آنلاین توسط مراکز تهیه غذا، رستوران ها، مراکز خدماتی و پوشاک و غیره به گردشگران به خصوص گردشگران خارجی، ارائه خدمات الکترونیکی توسط تمامی بانک های معتبر در مناطق گردشگری، ایجاد فروشگاه‌های آنلاین محصولات صنایع دستی با ارائه خدمات باربری، پستی و بانکی داخلی و بین المللی و در آخر باید افزود که توسعه ی فضای مجازی و توسعه ی گردشگری و صنایع دستی وابسته به هم هستند، سازمان های فعال در عرصه گردشگری و صنایع دستی از طریق توسعه بازاریابی به وسیله امتیازات فضای مجازی می‌توانند به عملکرد بالاتری دست یابند.
فضای مجازی و شبکه های ارتباطی ابزارهایی را ایجاد می‌کنند که باعث تکامل عرضه و تقاضا از طریق تسهیل ارائه نیازهای موجود می‌شود و بهره گیری از این فناوری‌ها و نرم افزارها ، شبکه های جدیدی را فراهم می‌کنند تا ارتباط بین متقاضی و ارائه دهنده به آسانی صورت گیرد و در نتیجه فعالیت در عرصه گردشگری و صنایع دستی گسترش و تسهیل گردد.
ساسان یگانه، کارشناس روابط عمومی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس