بخش اول: مانع زادآوری جانداران در طبیعت زیبا هجوم بی‌رویه گردشگران به مناطق طبیعی یکی از عوامل اصلی تخریب اکوسیستم است. حضور گسترده انسان‌ها در زیستگاه‌های طبیعی، به‌ویژه در فصل‌های حساس زادآوری، می‌تواند چرخه تولیدمثل جانداران را مختل کند. صداهای بلند، رفت‌وآمدهای مکرر و روشن کردن آتش در مناطق حساس، باعث ایجاد استرس در حیوانات شده و آن‌ها را از لانه‌سازی یا مراقبت از نوزادان خود بازمی‌دارد. علاوه بر این، دست‌درازی به زیستگاه‌های حیوانات، تخریب لانه‌ها و از بین بردن پوشش گیاهی، موجب کاهش منابع غذایی و سرپناه برای گونه‌های مختلف می‌شود. بسیاری از پرندگان و پستانداران در صورت احساس خطر، از زادآوری در محیط‌های ناامن خودداری می‌کنند که این امر در بلندمدت به کاهش جمعیت آن‌ها منجر می‌شود. همچنین، ورود بیش از حد گردشگران به مناطق طبیعی، با باقی گذاشتن زباله و آلوده کردن منابع آبی، سلامت جانداران را به خطر می‌اندازد. استفاده بی‌رویه از وسایل نقلیه موتوری در مناطق بکر، باعث افزایش آلودگی هوا و صدا شده و تعادل محیطی را بر هم می‌زند. برخی افراد نیز به دلیل ناآگاهی، اقدام به لمس، جابجایی یا حتی شکار گونه‌های حساس می‌کنند که این امر آسیب‌های جبران‌ناپذیری به تنوع زیستی وارد می‌کند. برای حفظ تعادل طبیعی، لازم است گردشگران با رعایت اصول طبیعت‌گردی مسئولانه، از ورود به مناطق حساس در فصل‌های زادآوری خودداری کرده و کمترین ردپای ممکن را در محیط بر جای بگذارند. آموزش و فرهنگ‌سازی در این زمینه می‌تواند نقش مهمی در حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی داشته باشد.
محمدحسین رجاییان کارشناس علوم و صنایع غذایی راهنمای طبیعت‌گردی و گردشگری فرهنگی